Enige tijd geleden besloot ik mijn ervaring te vergroten in het educatie-spectrum en deed ik mee aan een sollicitatie als huiswerkbegeleider. Mijn sollicitatie verliep goed, mijn vakinhoudelijke test werd goed beoordeeld en tijdens het proefdraaien kreeg ik veel lof. En toch heb ik besloten de baan niet aan te nemen. Ik kon het niet over mijn hart verkrijgen. Vandaag wil ik mijn ervaring delen van twee middagen huiswerkbegeleiding.
Bewijsstuk van verspilde moeite
Tijdens de sollicitatieprocedure werd ik verzocht om een vakinhoudelijke test te maken, in mijn geval over wiskunde, natuurkunde en scheikunde. Toen ik het blad voor ogen kreeg zakte de moed me in de schoenen. 'Wat is dit?' Vergelijkingen, wrijvingskracht, PH-waarden, allemaal dingen die ik ooit had geleerd, waar ik zes jaar lang voor heb gestampt en het was allemaal verdwenen. Niet dat ik het nooit eerder had begrepen, mijn cijfers waren altijd hoog voor exacte vakken. Toch had ik vrijwel niets onthouden voor een simpele reden: het had geen nut voor mij.
Scholieren trainen 1 ding tot uitzonderlijke efficiëntie: het vergeten van stof zodra de toets voorbij is. En waarom niet? Slechts weinig van de lesstof interesseerde mij en nog veel minder lesstof was van praktisch nut. Na enige tijd begonnen mijn mede-sollicitanten te zuchten en fluisterden ze naar de rest: 'ik heb geen flauw idee!' 'Jeej dat weet ik echt niet meer', 'Pff wat was de formule ook alweer?'. Zes jaar onderwijs was binnen twee jaar weggezakt tot non-functioneel niveau. We kunnen ons allemaal de middelbare school herinneren en we weten allemaal dat we het merendeel van onze stof weer volledig zijn vergeten. We hoeven niet bang te zijn voor een nieuw systeem met een kans van falen; ons huidige systeem is gegarandeerd inefficiënt.
Scholieren trainen 1 ding tot uitzonderlijke efficiëntie: het vergeten van stof zodra de toets voorbij is. En waarom niet? Slechts weinig van de lesstof interesseerde mij en nog veel minder lesstof was van praktisch nut. Na enige tijd begonnen mijn mede-sollicitanten te zuchten en fluisterden ze naar de rest: 'ik heb geen flauw idee!' 'Jeej dat weet ik echt niet meer', 'Pff wat was de formule ook alweer?'. Zes jaar onderwijs was binnen twee jaar weggezakt tot non-functioneel niveau. We kunnen ons allemaal de middelbare school herinneren en we weten allemaal dat we het merendeel van onze stof weer volledig zijn vergeten. We hoeven niet bang te zijn voor een nieuw systeem met een kans van falen; ons huidige systeem is gegarandeerd inefficiënt.
Boek-slim, niet echt slim
Tijdens het schrijven van mijn boek deed ik al onderzoek naar 'de beste studiemethodes'. Een daarvan was 'beantwoord je vragen zoals je leraar ze beantwoord wil zien'. Dit is helaas een best-practice in het onderwijs. 'Slimme' leerlingen leren 'correct' te antwoorden, terwijl alternatief denkende en creatieve leerlingen bestraft worden met slechte cijfers. Tijdens een natuurkunde toets had ik een opdracht niet goed gelezen, waardoor mijn systeem veel ingewikkelder en uitgebreider was dan het juiste antwoord. Het systeem werkte perfect en was ver boven het verwachte niveau maar toch zou het als 'fout' bestempeld worden.
Tijdens mijn proefdraai-middag mocht ik een jongen overhoren in Engelse taal. Toen ik hem vroeg naar de vertaling van een woord, gaf hij een correct antwoord, maar niet hetgene wat in het boek stond. De jongen sprak voor zijn leeftijd erg goed Engels, maar omdat hij niet de 'juiste' woorden gebruikte had hij lage cijfers. Hoe krom is ons systeem als we jongeren zeggen dat ze het 'fout' hebben als ze een goede vertaling hebben? Wanneer was de laatste keer dat je iemand sprak die jou niet begreep omdat je net een ander synoniem voor een woord had moeten zeggen? Dit leidt kinderen niet op tot creatieve zelfverzekerde probleemoplossers maar tot antwoordapparaten.
Tijdens mijn proefdraai-middag mocht ik een jongen overhoren in Engelse taal. Toen ik hem vroeg naar de vertaling van een woord, gaf hij een correct antwoord, maar niet hetgene wat in het boek stond. De jongen sprak voor zijn leeftijd erg goed Engels, maar omdat hij niet de 'juiste' woorden gebruikte had hij lage cijfers. Hoe krom is ons systeem als we jongeren zeggen dat ze het 'fout' hebben als ze een goede vertaling hebben? Wanneer was de laatste keer dat je iemand sprak die jou niet begreep omdat je net een ander synoniem voor een woord had moeten zeggen? Dit leidt kinderen niet op tot creatieve zelfverzekerde probleemoplossers maar tot antwoordapparaten.
Ontkennen van talenten
Het voortgezet onderwijs heeft een curriculum vastgesteld en een methode ontwikkeld die voor veel leerlingen fantastisch werkt, maar voor sommigen niet. Tijdens mijn korte tijd als huiswerkbegeleider leerde ik een jongen kennen die weinig interesse op kon brengen voor zijn theoretische huiswerk en er met grote moeite doorheen worstelde. Toen hij geen opdrachten meer had om af te maken vroeg ik hem wat hij leuk vond om te doen. Hij keek me vreemd aan, alsof het een strikvraag was. Op een huiswerkinstituut hoor je niet te spreken over wat je 'leuk' vindt, daar gaat het namenlijk niet om (een vreemde filosofie). Toen ik hem had overtuigd dat ik simpelweg van mens tot mens geinteresseerd was in wat hij leuk vond, werd hij voorzichtig enthousiaster. Techniek, dat was zijn favoriete vak. Hij wilde dingen maken, dingen met zijn handen doen, iets ontwerpen. Hij leek ontzettend gefascineerd door het idee dat je iets kon bedenken, schetsen en het dan tot werkelijkheid maken. Het enthousiasme zakte weer weg toen hij zei dat zijn techniek lessen afgelopen waren en dat hij die de komende jaren niet meer zou krijgen. Hij zou zich op 'belangrijkere' vakken moeten richten.
Ontkennen van potentieel
Ik hou ervan om dit voorbeeld in een groter verband te zien dan enkel dit gesprek. Het is geen geheim dat mensen ergens echt goed in kunnen worden als ze het leum vinden. Een enthousiasteling werkt harder en heeft meer plezier in zijn werk. Wat als deze jongen, beetje bij beetje, gestuurd wordt richting een theoretische opleiding en een mooie bestuursfunctie, 'omdat dat een goede carriere is'? Ik durf te wedden dat hij dan lang niet zo gelukkig is als wanneer hij gaat ontwerpen, bouwen of installaties kan repareren. Hij zal ook een betere professional zijn en beter werk afleveren dan in een baan waar hij niet gelukkig in is. Wat als deze jongen iets zou kunnen ontwerpen wat ons helpt? Wat ons leven een beetje beter maakt? Installaties voor de gezondheidszorg, milieuvriendelijkere voertuigen of veiligere computers bijvoorbeeld? Wat als wij, door hem de kans te ontzeggen zijn interesses en passie te volgen, onszelf van een net iets mooiere toekomst beroven? Stapje verder, wat als zijn werk een mensenleven zou kunnen redden?
Door leerlingen vakken en studies te forceren waar hun hart niet ligt beroven we hen van een gelukkig leven dat voldoening geeft en beroven we onszelf van een gepassioneerd, gedreven talent die onze wereld mooier kan maken. Laten we daarmee stoppen, laten we ze de ruimte geven en helpen om te ontplooien tot het beste wat zij kunnen zijn!
Een mooie illustratie hiervan is de speech van Sir Ken Robinson over het potentieel van ieder kind. Hij vertelt hierbij over een kind dat druk is in de klas en naar een psycholoog gebracht wordt ter observatie. Na een klein experiment zegt de psycholoog: 'Dit kind is niet gek, ze is een danser'. Ze krijgt dansles en haar resultaten en gedrag gaat op alle fronten vooruit. Momenteel is zij een van de meest bekende Hollywood-choreografen.
Door leerlingen vakken en studies te forceren waar hun hart niet ligt beroven we hen van een gelukkig leven dat voldoening geeft en beroven we onszelf van een gepassioneerd, gedreven talent die onze wereld mooier kan maken. Laten we daarmee stoppen, laten we ze de ruimte geven en helpen om te ontplooien tot het beste wat zij kunnen zijn!
Een mooie illustratie hiervan is de speech van Sir Ken Robinson over het potentieel van ieder kind. Hij vertelt hierbij over een kind dat druk is in de klas en naar een psycholoog gebracht wordt ter observatie. Na een klein experiment zegt de psycholoog: 'Dit kind is niet gek, ze is een danser'. Ze krijgt dansles en haar resultaten en gedrag gaat op alle fronten vooruit. Momenteel is zij een van de meest bekende Hollywood-choreografen.
Conclusie
Ik ging weg van deze proefdraaimiddag met een zwaar, rot gevoel in mijn maag. Weliswaar wilde ik graag meer ervaring opdoen als huiswerkbegeleider en zou het mij helpen met het perfectioneren van mijn eigen project, maar ik wilde hier geen deel van uitmaken. Niet van dit systeem, dat jongeren hun potentieel ontkent en ze forceert aan vakken te werken die ze niet gaan gebruiken en die ze binnen enkele maanden weer gaan vergeten.
In het Tutorial 4 Life project wil ik focussen op de eigen motivatie van leerlingen. Ik wil hen de vrijheid geven om hun passie en creativiteit te volgen. Vele leraren en schoolleiders hebben mij gezegd dat dit lastig is, dat dit utopisch is en onrealistisch. Maar willen we echt leven in een wereld waar kinderen 8 uur per dag ongelukkig zijn? Waar tieners handiger worden in lesstof vergeten dan het eigen maken? Waar de beste reden voor het maken van een opdracht is 'omdat de leraar het zegt'?
In het Tutorial 4 Life project wil ik focussen op de eigen motivatie van leerlingen. Ik wil hen de vrijheid geven om hun passie en creativiteit te volgen. Vele leraren en schoolleiders hebben mij gezegd dat dit lastig is, dat dit utopisch is en onrealistisch. Maar willen we echt leven in een wereld waar kinderen 8 uur per dag ongelukkig zijn? Waar tieners handiger worden in lesstof vergeten dan het eigen maken? Waar de beste reden voor het maken van een opdracht is 'omdat de leraar het zegt'?
Wat is jouw ervaring?
Ik ben op zoek naar meer van dit soort verhalen. Wanneer dacht jij 'dit is toch een onlogisch systeem'? Welke ervaring heb jij met leerlingen die al dan niet hun passie mogen volgen? Deel het alsjeblieft! Samen kunnen deze verhalen een groot verschil maken in hoe we onderwijs zien en hoe we het willen vormgeven!